Wet PARTA van kracht waarbij burgemeester centrale rol krijgt in aanpak van terrorisme

Sinds 1 juli 2025 is de Wet gegevensverwerking Persoonsgerichte Aanpak Radicalisering en Terroristische Activiteiten (Wet PARTA) officieel van kracht. Deze wet legt een belangrijke, nieuwe verantwoordelijkheid bij burgemeesters: het coördineren van casusoverleggen rondom personen die mogelijk radicaliseren of dreigen af te glijden richting extremisme of terrorisme.

Burgemeester als spil in persoonsgerichte aanpak

Met de invoering van de Wet PARTA worden bestaande samenwerkingsverbanden, zoals casusoverleggen tussen gemeente, politie, OM en zorgpartners, wettelijk verankerd. Burgemeesters zijn nu formeel belast met het opzetten en onderhouden van deze overleggen. Tegelijkertijd wordt het delen van persoonsgegevens tot nu toe vaak juridisch lastig mogelijk gemaakt binnen duidelijke wettelijke kaders.

Hiermee ontstaat een stevig fundament voor een persoonsgerichte aanpak, waarbij vroegtijdige signalering en zorgvuldige interventie centraal staan. De betrokkenheid van gemeenten is cruciaal, omdat zij vaak als eerste contactpunt fungeren bij signalen uit de wijk, het onderwijs of hulpverlening.

Balans tussen veiligheid en privacy

Een belangrijk aspect van de wet is de waarborging van privacy. Alleen informatie die strikt noodzakelijk is mag worden gedeeld, en uitsluitend door partijen die betrokken zijn bij de aanpak. Om die balans te bewaken, moeten gemeenten onder andere een Functionaris Gegevensbescherming aanwijzen en een onafhankelijke adviescommissie instellen die toeziet op rechtmatigheid van gegevensgebruik.

Volgens de NCTV biedt de wet gemeenten de noodzakelijke juridische handvatten om doeltreffend én zorgvuldig te handelen. De wet volgt uit jarenlange praktijkervaring waarin gemeenten regelmatig knelpunten ondervonden bij het delen van informatie, vooral als het ging om minderjarige betrokkenen of zorgdossiers.

Wat moeten gemeenten nu doen?

Gemeenten doen er goed aan om hun bestaande overlegstructuren tegen het licht te houden en waar nodig te formaliseren. Voor kleinere gemeenten is het vaak efficiënter om samen te werken met een regionaal Zorg- en Veiligheidshuis. Daarnaast is het belangrijk om convenanten te actualiseren, protocollen op te stellen en betrokken professionals te trainen in het nieuwe juridische kader.

De rijksoverheid ondersteunt gemeenten hierbij met handreikingen, formats en voorbeeldconvenanten. Ook zijn er opleidingen beschikbaar via onder andere de VNG en de NCTV.

Naar een duurzame, effectieve aanpak

Met de Wet PARTA slaat Nederland een nieuwe weg in: van informele samenwerking naar juridisch geborgde aanpak. Het doel is helder: sneller en effectiever ingrijpen bij signalen van radicalisering, met respect voor de rechten van betrokkenen. Burgemeesters staan daarin letterlijk aan het roer.

Voor meer informatie, handreikingen en documentatie: 🔗 www.nctv.nl/wet-parta